Conflictcoaching: Ieder zijn waarheid!
Als mensen ruzie hebben, kunnen de emoties hoog oplopen. Ze worden boos, omdat ze geen gelijk krijgen, ze zijn verdrietig omdat de relatie zo op proef gesteld wordt, ze zijn bang voor de toekomst, ze voelen zich beledigd door elkaars gedrag en zijn teleurgesteld in hun verwachtingen. En dan willen ze van jou graag horen dat ze gelijk hebben. Wat nu?

Stel je voor je bent manager en je medewerkers hebben ruzie, of je bent bevriend met een koppel dat uit elkaar dreigt te gaan. Als het conflict escaleert, gaan de conflictpartners medestanders zoeken. Soms alleen maar om te horen of ze het wel goed zien, soms omdat ze steun willen, soms omdat ze sterker willen staan. Hoe meer mensen het met je eens zijn, hoe groter is je gelijk, denken ze.
Maar wat ga jij doen? Je hebt met beide of alle conflictpartners een relatie, die je graag goed wilt houden. Tegelijkertijd voel je met ze mee, want ze zitten in een vervelende situatie. En door al die emoties die ze laten zien, kun je gemakkelijk meegetrokken worden in die ruzies, zelfs als je dat helemaal niet wilt. Wat kun je doen om onpartijdig te blijven? De tips hierna kun je gebruiken als je met een van de conflictpartners of alle conflictpartners om tafel zit.

• Realiseer je dat de emoties van de anderen zijn gebaseerd op hun eigen waarheden. Dat hoeft niet jouw waarheid te zijn. Je kunt ze helpen door te vertellen wat jij hebt waargenomen. Of door hun waarheden samen te voegen of te vergroten tot een waarheid waar hun beider waarheden in passen. Dan ga je het hebben over het grotere geheel: Jullie hebben problemen, maar hoe zit het met je kinderen? Jullie willen uit elkaar, maar je kinderen willen hun beide ouders.
• De emoties van anderen passen in hun eigen context. Een medewerker die boos is op zijn leidinggevende, reageert vanuit het perspectief van de medewerker. Zijn leidinggevende bekijkt de zaak vanuit een heel ander perspectief. Soms raken mensen heel erg geëmotioneerd zonder dat er vanuit het perspectief van de ander reden voor is. Dat gebeurt vaak bij conflicten tussen medewerkers en leidinggevenden. Dan krijg je een leidinggevende die zegt dat er niets aan de hand is en een medewerker die bijna ontploft van woede. Probeer die verschillende perspectieven boven water te krijgen.
• Als je ziet dat iemand erg geëmotioneerd is, maak de emotie dan bespreekbaar door een neutrale vraag als: ‘Wat gebeurt er met je?’ Of benoem de emotie die je denkt waar te nemen en check of dat correct is: ‘Ik zie dat je gezicht helemaal rood is, ben je boos?’
• Als de emotie benoemd is, vraag jezelf dan af wat er mee moet gebeuren. Soms zit iemand zo vast in zijn boosheid of verdriet, dat hij niet meer verder kan met het gesprek. Vraag dan wat die emotie nou zo heftig maakt. Meestal krijg je dan te horen om welk belang het gaat en waarom het zo belangrijk is. Bijvoorbeeld: ‘Ik ben boos omdat mijn manager me voortdurend controleert. Hij vertrouwt me niet.’ Als iemand daar zo boos om is, dan vindt hij het belangrijk dat hij als betrouwbaar mens gezien wordt. Daar kun je dan verder op doorvragen. Het kan ook zijn dat iemand de emotie wel voelt, maar hem ook kan parkeren tot later. Dat kun je letterlijk zo vragen. Daarmee geef je de ander de regie over zijn eigen emoties terug.
• Als de emoties naar jouw smaak te heftig zijn of worden, neem dan letterlijk even afstand. Leun achterover in je stoel of schuif je stoel iets naar achteren. Vraag of ze ruimte nodig hebben of even pauze willen. En als je echt niet weet wat je nu moet doen, zeg dat dan gewoon. De mensen met wie je praat, zijn gewone, lieve, leuke mensen die best veel kunnen, alleen in de situatie tussen hen beiden veranderen ze in onaardige lui.
• Als de een praat, kijk dan naar degene die zwijgt. Hoe reageert die? Vaak is de reactie van de ander meerzeggend dan de woorden van degene die aan het woord is.
• Een andere manier om afstand te creëren, is om regisseur te spelen. Kijk eens naar wat er gebeurt en stel jezelf voor dat dit een toneelstuk is en jij de regisseur bent. Wat gebeurt er eigenlijk op het toneel? Waar is regie nodig?
• Het lastigste, maar ook direct het meest waardevolle is: trek geen partij. Hoe indrukwekkend de verhalen ook zijn, die verhalen zijn de perceptie van de verteller. De ander heeft een minstens even indrukwekkend verhaal. En jijzelf ook …

Deze en andere tips vind je in mijn boek ‘Conflicten Coachen‘.