Friedrich Glasl heeft een trap met negen treden ontworpen, op basis waarvan je de escalatie van betrokkenen in een conflict verbeeld ziet. Naarmate het conflict escaleert, dalen de betrokkenen de trap van normaal, acceptabel, realistisch gedrag af.

Die negen treden kun je grofweg opdelen in drie fases: De winstfase, waarin mensen wel met elkaar kibbelen, maar nog steeds het uiteindelijke doel voor ogen kunnen houden. Ze hoeven geen vrienden te zijn, zolang de samenwerking maar het gewenste resultaat oplevert. Die rationele fase verglijdt in de vechtfase, als de betrokkenen zich echt gaan ergeren aan elkaar. De gezamenlijke doelstelling verdrinkt in het meer van emotie. De derde en laatste fase is de verliesfase. De betrokkenen zien elkaar als de vijand, die koste wat het kost vernietigd moet worden, zelfs als ze er zelf aan kapot gaan. In ‘The war of the Roses” is dat heel treffend verbeeld.

Een van de belangrijkste componenten in deze afdaling is de beeldvorming. Zo bemiddelde ik kortgeleden tussen een oudere specialistische beleidsmedewerker en een nieuwe manager. Ze wilden niet aan tafel komen zitten, dus begon ik met pendelbemiddeling. Steeds weer met een van de twee om tafel, tot ze zover waren om met ons drieën om tafel te zitten.
In de afzonderlijke gesprekken was me al opgevallen dat de medewerker over een aanzienlijke portie charme, ondeugendheid en sarcasme beschikte. De ideale flirthouding op het werk. De jongere manager nam zijn taak heel serieus en wilde heel graag scoren. Samen zouden ze een gouden duo kunnen zijn. Maar al voor ze elkaar gezien hadden,was de klad er al in gekomen. De organisatie tam-tam had laten horen dat de manager een vriendje van de directeur was en alleen daarom benoemd was. Hij was toch immers veel te jong voor de functie, dat broekie. De manager had van zijn collega leidinggevenden al gehoord dat er een zure appel in de mand zat. Dat alle managers stuk waren gelopen op die oude zak.

In het gesprek werd al snel duidelijk dat ze drie jaar op pure beeldvorming een conflict onderhouden hadden. Die oude zak bleek een zeer terzake kundige medewerker en bovendien ook nog eens heel onderhoudend. Dat jonge broekie bleek toch wel goede ideeën te hebben en een heuse MBA op zak. De eerste actie die ze samen gaan ondernemen is het tegengaan van geroddel op het werk. Want daar hebben ze hun buik wel van vol.

Meer lezen over escalatie en de-escalatie van conflicten?
Conflicten Coachen, Francine ten Hoedt, Uitgeverij Boom
Ruzie Mag! Francine ten Hoedt, Uitgeverij ExpertiseHO
Help, conflict! Friedrich Glasl, Uitgeverij Christofoor
Conflictcoaching, nieuwe energiebron voor managers, Marijke Lingsma en Francine ten Hoedt, Uitgeverij Nelissen
Praktijkboek conflictcoaching, van visie naar actie, Francine ten Hoedt, Marijke Lingsma en Viva Meessen, Uitgeverij Nelissen.